|
|
| egon |
Heruitgave van de vroege platen laat Rolling Stones eindelijk horen op de juiste snelheid
Jongens waren ze nog, lief, gevoelig, kwetsbaar
De heruitgave van het vroege werk van de Rolling Stones is wereldnieuws voor de rock en roll-historie. Veel nummers, maar ook hele platen zoals Beggars Banquet, hebben we altijd te langzaam gehoord. Nu klinkt alles op de juiste snelheid en ook nog helderder dan ooit tevoren.
Door Bart Jippes
Encyclopedie
� Rolling Stones, The
AMSTERDAM, 30 SEPT. 'Nobody wants to make a sound/ I'm losing my touch', zingt Keith Richards in een van de slechts vier nieuwe liedjes op Forty Licks. Van die nieuwe nummers kan Don't Stop de aandacht niet lang vasthouden, maar Keys To Your Love en Stealing My Heart hebben dat superieure Stonesgeluid, met Jaggers stem even lenig als altijd. De verder met oude hits gevulde dubbel-cd is de eerste verzamelplaat van de Rolling Stones die hun hele carri�re omspant. Hij werd uitgebracht ter gelegenheid van weer eens een wereldtournee, die op 3 september begon in Boston. Vroeger werd een tournee gemaakt om een nieuwe plaat te ondersteunen, dit keer was daarvoor kennelijk geen inspiratie. Maar dat kan men de groep, die volgend jaar 40 jaar bestaat, zo langzamerhand niet meer kwalijk nemen. Je kunt nu eenmaal niet tot in lengte van dagen 'The Greatest Rock and Roll Band in the World' blijven.
De bij die eretitel behorende muzikale vorm, de pose ook, van morsig-chique bluesrockers kreeg langzaam gestalte tijdens de opnamen van Beggars Banquet ('68) en Let It Bleed ('69) en vond zijn definitieve vorm in Sticky Fingers ('71). De Stones bouwden in hun eerste twintig jaar een oeuvre op dat in sociaal-cultureel opzicht mede de richting bepaalde van de jaren '60 en '70 van de vorige eeuw. De soundtracks van een generatie, maar die generatie heeft al die tientallen onvergetelijk goede nummers inmiddels zo doodgedraaid dat ze die platen zelden meer uit de kast trekt. Dat gaat nu veranderen.
De aanstaande heruitgave van alle twee�ntwintig albums die de Rolling Stones tussen 1964 en 1970 via het ABKCO-label uitbrachten, zet een aantal zaken recht. Ten eerste bleek een bandrecorder die jarenlang werd gebruikt om mastertapes te dupliceren, al die tijd te snel te hebben gedraaid. Bij het afspelen van op die machine opgenomen tapes op apparaten die wel de juiste snelheid hadden klonk de muziek bijgevolg te traag. Dat lot trof uiteindelijk een stel singles en had ook gevolgen voor negen elpees, en sinds '86 een aantal cd's. Die cd's waren bovendien gemaakt van dubieuze, niet-originele masters. Sommige nummers waren elektronisch bewerkt om er nepstereo van te maken, en er werden monoversies gebruikt terwijl ook originele stereobanden bestonden (o.a. Satisfaction', Paint It, Black, Jumpin' Jack Flash; en zelfs It's All Over Now uit '64). Nu eens leek een lied opnieuw gemixt, dan weer scheen een nummer zelfs een geheel andere take te zijn.
Deze keer heeft ABKCO de zaken voorbeeldig aangepakt: op drie continenten is gezocht naar de eerste generatie mastertapes van alle 180 verschillende opnamen. Een paar originele bandrecorders uit de jaren '50 zijn gerestaureerd - en op de juiste snelheid afgeregeld. De destijds gebruikte acetaattapes willen na dertig jaar wel eens spontaan hun magnetische laag loslaten, maar deze catastrofe is ons bespaard gebleven.
Gelukkig maar, want deze nieuwe cd's zijn een openbaring. Ze zien eruit en zijn geprijsd als alle andere cd's, zij het dat ze niet in een plastic doosje zijn verpakt, maar in een fraai dik kartonnen uitklapboekje. Pas uit de kleine lettertjes binnenin blijkt dat dit geen gewone cd's zijn, maar zogenaamde 'hybride super audio' cd's. Die kunnen op elke cd-speler worden afgespeeld, maar ook op een super audio cd-speler, die betere geluidskwaliteit biedt.
Hoewel deze platen als cd al onwaarschijnlijk goed klinken, levert de super audio-versie een kloon van het origineel. Liedjes die allang een clich� waren, klinken waarlijk als nieuw. Sympathy For The Devil, toch tot vervelens toe aangehoord, is opeens fris, lichtvoetig van percussie, achternagezeten door een vinnige baslijn die net achter de tel aanholt, als het sukkeldrafje van een junk. Elk kreuntje van Jagger, elk kreetje en gilletje buitelt door de kamer. De zanger blijkt zelfs in het eerste couplet heel zachtjes af en toe zijn stem te dubbelen.
Zo werpt track na track nieuw licht op oude koeien. Vooral Beggars Banquet is er erg op vooruitgegaan. Natuurlijk door het iets hogere tempo, maar ook doordat hier, zoals op alle platen in deze serie, van ieder instrument apart wordt onthuld wat er precies werd gespeeld, en zelfs in welke akoestiek dat gebeurde.
Het onnatuurlijke, gelijktijdig projecteren van de geluidsbeelden van verschillende ruimtes - Keith staat in een zaal te scheuren met z'n gitaar terwijl je Mick in een zanghokje hoort staan - blijkt extra dimensies toe te voegen aan de muziek. Analytisch, maar gelukkig nooit kil: eindelijk de naakte waarheid. Ook valt dankzij die schat aan details op hoe goed, hoe inventief en subtiel de groep hun instrumenten bespeelde. Jongens zijn het, lieve jongens. Gevoelig, kwetsbaar. En wat klinkt Mick Jagger hier nog jong.
Nu kunnen we ook pas in volle omvang beseffen hoe eeuwig zonde het verlies van Brian Jones blijft, de multi-instrumentalist, het onhandelbare genie, die de richtingenstrijd met Jagger en Richards verloor en door verdrinking zo tragisch aan zijn eind kwam. Op Beggars Banquet en Let It Bleed speelt hij al nauwelijks meer mee, maar Between The Buttons is dankzij Jones een wonder van arrangementen, licht-psychedelische kamermuziek, een eruptie van idee�n, een plaat die thuishoort in het rijtje Pet Sounds en Sgt. Pepper.
Vergeleken met vinylplaten is Beggars Banquet nu anderhalve seconde per minuut sneller, maar Between The Buttons juist weer iets langzamer dan we tot nu toe dachten. Dat ene foute apparaat is dus geen incident geweest, de Stonesliefhebber is jarenlang op schandalige wijze afgescheept met door ABKCO gemakzuchtig uitgebrachte tweederangs rommel. Tussen de Rolling Stones en ABKCO is het na de scheiding in 1971 nooit meer goed gekomen. Geen woord over deze heruitgaven op rollingstones.com, waar wel informatie over Forty Licks is te vinden. En over de wereldtournee, waarin al die oude nummers voor de zoveelste keer minder of meer ge�nspireerd worden gespeeld. Zullen ze ooit nog de moed opbrengen om op zoek te gaan naar muzikaal avontuur?
'Nobody wants to make a sound/ I'm losing my touch', zingt Keith Richards op Forty Licks. Z� intiem hebben we hem nog nooit gehoord. Het klinkt niet als de Stones, maar als Chet Baker, eenzaam aan de bar. Keith zal het wel doen om Sir Mick te pesten, maar het biedt vooralsnog weinig hoop op muzikaal avontuur. Jammer, maar er is al zo veel, en nu eindelijk, eindelijk klinkt het zoals het ooit bedoeld was. Van deze heruitgaven kan zonder overdrijving gezegd kan worden dat hiermee werelderfgoed voor teloorgang is behoed. Een monument voor weergaloze muziek.
The Rolling Stones: Forty Licks. Virgin 724381337820 Remastered Series vanaf 21/10 in de winkel met nu op correcte snelheid: 'Have You Seen Your Mother, Baby' en 'Mother's Little Helper' en andere nummers op de albums 'December's Children', 'Big Hits (High Tide and Green Grass)', 'Between The Buttons', 'Flowers', 'Beggars Banquet', 'Through The Past Darkly', 'Hot Rocks', 'More Hot Rocks' en 'The Rolling Stones Singles Collection'.
30 september 2002
|
|
|
| Moonisup |
very nice
|
|
CHAT ROOM aka THE FUN HOUSE] [
RESTROOMS]